Waarom is een bedrijfsrevisor onmisbaar?

De bedrijfsrevisor vervult een cruciale rol in het bedrijfsleven, namelijk het dienen van het algemeen belang en het verschaffen van financiële betrouwbaarheid. Door zijn onafhankelijkheid, ethiek en de kwaliteit van zijn werk, zorgt hij voor vertrouwen, transparantie en meer zekerheid hetgeen aanleiding kan geven tot economische groei en welvaart. De commissaris is onderworpen aan een middelenverbintenis en geen resultaatsverbintenis. Zijn doelstelling van de controle opdrachten is het verkrijgen van een redelijke mate van zekerheid over de vraag of de jaarrekening of financiële overzichten volgens de internationale terminologie als geheel vrij is van een afwijking van materieel belang die het gevolg is van fraude of van fouten. Een redelijke mate van zekerheid is een hoog niveau van zekerheid.

Soorten interventies of certificaties :

• de wettelijke controle van de jaarrekening,

• de certificatie opdracht ten behoeve van de ondernemingsraad,

• de wettelijke occasionele opdrachten ( inbreng in natura, ...), 

• en contractuele opdrachten ( due diligence bij overname, ... ).

Wat is een audit van de jaarrekening?

De opdracht van de bedrijfsrevisor resulteert in het tot uitdrukking brengen van een oordeel over de jaarrekening, ook attesteringsopdracht genoemd. Het betreft een wettelijke permanente opdracht.

Een vennootschap of een vzw/stichting moet een “commissaris” aanstellen wanneer zij wordt geacht “groot” te zijn en daarvoor minstens twee van de drie van de volgende criteria overschrijdt:

• jaargemiddelde van het aantal werknemers: 50;

• jaaromzet (exclusief btw): 11.250.000 euro;

• balanstotaal: 6.000.000 euro.

De kwalificatie “groot” wordt aangenomen of aangepast wanneer minstens twee van de drie vermelde bedoelde criteria worden overschreden of niet meer worden overschreden en dit  heeft enkel gevolgen wanneer dit zich gedurende twee achtereenvolgende boekjaren voordoet. De gevolgen gaan in dat geval in vanaf het boekjaar dat volgt op het boekjaar gedurende hetwelk meer dan één van de criteria voor de tweede keer werden overschreden of niet meer werden overschreden.

Voor pas opgerichte vennootschappen, VZW’s, IVZW’s en stichtingen worden bovenvermelde criteria met de cijfers bij het begin van het boekjaar te goeder trouw geschat. 

Volgens het Wetboek van Vennootschappen en Verenigingen zijn de kleine genoteerde vennootschappen, de kleine vennootschappen die organisaties van openbaar belang zijn  en de vennootschappen die deel uitmaken van een groep die moet consolideren (Art. 3:72, 2° WVV) steeds verplicht een commissaris te benoemen.

Entiteiten die niet verplicht zijn om een commissaris te benoemen, kunnen dit doen op vrijwillige basis hetgeen hen toelaat hun geloofwaardigheid en financiële transparantie te vergroten.

Mandaat commissaris : hoe verloopt de benoeming en welke periode

De wet voorziet dat de commissaris wordt benoemd op voorstel van het bestuursorgaan en, indien aanwezig, op voordracht van de ondernemingsraad. De algemene vergadering van de vennootschap of de vereniging benoemt de commissaris onder de bedrijfsrevisoren ingeschreven in het openbaar register van het Instituut van de Bedrijfsrevisoren of onder de geregistreerde auditkantoren, voor de opdracht van de wettelijke controle van de jaarrekening en, in voorkomend geval, van de geconsolideerde jaarrekening. De algemene vergadering stelt ook de bezoldiging van de commissaris vast. In het geval de vennootschap krachtens de wet verplicht is om een auditcomité op te richten, wordt het voorstel van het bestuursorgaan uitgebracht op aanbeveling van het auditcomité. Dit voorstel van het auditcomité wordt ter informatie aan de ondernemingsraad meegedeeld.

De commissaris wordt steeds benoemd voor een “hernieuwbare” termijn van drie jaar. 

Voor de mandaten bij organisaties van openbaar nut (o.a. genoteerde vennootschappen, ...) is de hernieuwbaarheid beperkt tot 3 mandaten van 3 jaar behalve in de volgende gevallen. Een hernieuwing tot 6 mandaten, hetzij tot 18 jaar, is mogelijk als de selectie gebaseerd was op een openbare aanbesteding en een hernieuwing tot 8 mandaten, hetzij 24 jaar, is mogelijk als van elkaar onafhankelijke commissarissen een gezamelijke controle uitvoeren.   

Ondernemingsraad en de bedrijfsrevisor

De opdracht van de “bedrijfsrevisor” in ondernemingen waar een ondernemingsraad werd opgericht, bestaat erin de getrouwheid en volledigheid te certificeren van de door het bestuursorgaan verstrekte economische en financiële inlichtingen (EFI). De bedrijfsrevisor dient een pedagogische rol te vervullen en de dialoog te bevorderen. De commissaris neemt deze opdracht veelal waar. 

Krachtens de wet moeten één of meer bedrijfsrevisoren worden benoemd in elke onderneming waar een ondernemingsraad werd opgericht. De wet voorziet een uitzonderingen voor gesubsidieerde onderwijsinstellingen. 

De opdracht van de bedrijfsrevisor ten opzichte van de ondernemingsraad bestaat erin:

• verslag uit te brengen over de jaarrekening en over het jaarverslag;

• de getrouwheid en volledigheid te certificeren van de economische en financiële inlichtingen die het bestuursorgaan aan de ondernemingsraad verstrekt;

• daarnaast ook de betekenis van de economische en financiële inlichtingen ten aanzien van de financiële structuur en de evolutie in de financiële toestand van de vennootschap te verklaren en te ontleden;

• alsook, indien hij van oordeel is de in het punt 2° bedoelde certificering niet te kunnen afgeven of indien hij leemten vaststelt in de aan de ondernemingsraad verstrekte economische en financiële inlichtingen, het bestuursorgaan daarvan op de hoogte te brengen en, indien deze daaraan geen gevolg geeft binnen de maand die volgt op zijn tussenkomst, op eigen initiatief de ondernemingsraad daarvan in kennis te stellen.